تهیه‌ و تنظیم: ناصر کرمی- مریوان

خاورمیانه؛ کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس؛
کویت
امارات متحده‌ی عربی
بحرین
قطر

 کویت

مشخصات عمومی

دولة الكويت

پرچم

سرود ملی:Al-Nasheed Al-Watani

پایتخت: کویت

مختصات جغرافیایی کویت: ‎ 29°22′ N 47°58′ E

بزرگ‌ترین شهر: کویت

زبان رسمی: زبان عربی

نوع حکومت: امیرنشین

• امیر: صباح الاحمد الجابر الصباح

• نخست وزیر: ناصر ال محمد ال احمد الصباح

استقلال (از بریتانیا): ۵ ژوئن ۱۹۶۱

مساحت: ۱۷، ۸۱۸ km²

جمعیت:  ( ۲۰۰۵) ‪۳٬۳۹۹٬۶۳۷ ‫

واحد پول: دینار کویت (‏KWD)

دامنه اینترنتی: kw.

پیش‌شماره تلفن: +۹۶۵

 تاریخچه

شهر کویت در سال ۱۰۲۲ قمری توسط فردی به نام صباح بنیاد شده است. ( نیای شیخ‌های کنونی کویت) امور بازرگانی کویت در قدیم بیشتر بدست ایرانیان بویژه مردم فارس و خوزستان انجام می‌شد . در آغاز رشد شهر،  چند صد خانوار بهبهانی نیز در این بندر ساکن شدند .

کشور کويت در جنوب غربي ايران و در نقطه‌ی تلاقي سه قدرت مهم و اصلي منطقه‌اي يعني ايران، عراق، عربستان سعودي و خليج فارس واقع شده است و داراي وسعتي معادل 17818 کيلومتر مربع است و بدين لحاظ کشور کوچکي محسوب مي‌شود. براي مثال وسعت عربستان 120 برابر وسعت کويت است و به همين دليل کويت فاقد عمق استراتژيک بوده و يکي از کشورهاي آسيب‌پذير منطقه به شمار مي‌آيد. عراق همواره نسبت به اين کشور داراي ادعاهاي حاکميتي بوده است. خاندان صباح که از اخلاف قبيله «عنيزه» در عربستان هستند به صورت موروثي بر اين کشور حکمراني مي‌کنند. کويت در طول تاريخ توسط قدرت‌هاي مختلف منطقه اداره مي‌شده است و در سال 1779، انگليسي‌ها بر اين سرزمين تسلط پيدا کردند و در سال 1899، شيخ مبارک، امير وقت کويت طي قراردادي با انگليسي‌ها به تحت‌الحمايگي اين کشور تن داد. این کشور در 1961 از انگلستان استقلال يافت و در سال 1990 توسط رژيم عراق اشغال شد اما در همان سال نيز توسط نيروهاي سازمان ملل به رهبري آمريکا از اشغال عراق خارج گردید.

کويت نيز همانند امارات متحده عربي داراي ده درصد ذخايرشناخته شده‌ي نفت در جهان بوده و بدين لحاظ از نظر ژئواکونوميکي موقعيت بسيار ارزشمندي دارد. همين ثروت سرشار، کويت را نه تنها مورد طمع همسايگاني چون صدام،  بلکه ديگر کشورهاي قدرتمند قرار داده است. در واقع لشکرکشي متحدين به رهبري آمريکا به کويت و اخراج عراق از اين کشور، نه براي خود کويت، بلکه به علت وجود ذخاير نفتي آن بود و لذا برخي جنگ خليج فارس را «جنگ نفت» ناميدند.

نظام حکومتي کويت متشکل از سه قوه مقننه، قضائيه و مجريه است و طبق قانون اساسي نظام تفکيک قوا بر آن حاکم است. اما در عمل امير کويت بر هر سه قوه اعمال نفوذ مي‌کند. زيرا علاوه بر آن که رياست قوه مجريه را بر عهده دارد، رياست مجلس امت را نيز داراست و احکام قضايي نيز با نام وي صادر مي‌شود. آل صباح متشکل از دو خاندان «السالم» و «الجابر» است که عموزاده يکديگرند و به نوبت يکي از اعضاء اين دو خاندان به عنوان امير کويت انتخاب مي‌شود. لذا وليعهد و امير کويت همواره پسر عمو هستند. وليعهد سمت نخست‌وزيري را نيز بر عهده دارد. در ميان کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس، کويت از دموکراسي بيشتري برخوردار است زيرا نمايندگان مجلس امت با رأي مردم انتخاب مي‌شوند و زنان از حق رأي برخوردار هستند. در عين حال مجلس در امور کشور و تصميم‌گيري‌ها نقش مهمي ايفا مي‌کند. به عنوان مثال مجلس مي‌تواند قوانين و لوايح را بررسي و تصويب کند، فرمان‌هاي صادر شده از سوي امير را رد کند، وزيران دولت را استيضاح نموده و در صورت لزوم رأي عدم اعتماد به وزيران بدهد. نهادهاي مدني و گروه‌ها ی موجود در کويت از آزادي بيان نسبي برخوردار هستند اما حزب سياسي قانوني در اين کشور وجود ندارد و به دليل حکومت موروثي آل صباح و نيز تقيد به چارچوب‌هاي سنتي و بسته، کشوري نيمه ديکتاتوري محسوب مي‌شود. اگر چه پس از آزادسازي کويت از اشغال عراق و حضور کشورهاي غربي در اين کشور، تعدادي از گروه‌هاي سياسي در قالب جنبش‌، اتحاد، ائتلاف و غيره در اين کشور به وجود آمده‌اند.

کويت داراي روابط حسنه با قدرت‌هاي بزرگ خصوصاً انگلستان (به دليل سابقه تاريخي) و آمريکا (به ویژه پس از آزادسازي کويت از اشغال عراق) مي‌باشد. هم چنين روابط خوبي با فرانسه، روسيه و چين دارد. اگر چه اختلافات مرزي با ايران، عراق و عربستان دارد اما در مجموع با کشورهاي منطقه روابط مناسبي دارد. پس از استقلال کويت در 1961، ايران از نخستين کشورهايي بود که آن را به رسميت شناخت. در سال 1340 شمسی،  سفارت ايران در کويت افتتاح شد و روابط دو کشور رو به بهبود نهاد. اما باز پس‌گيري جزاير سه‌گانه توسط ايران که به واکنش منفي برخي از کشورهاي عربي ـ از جمله کويت ـ به سود امارات منتهي شد، سبب سردي روابط دو کشور شد. انقلاب ايران نوعي وحشت و اضطراب در ميان شيخ‌نشين‌هاي منطقه به وجود آورد و اگر چه کويت حکومت جمهوري اسلامي ايران را به رسميت شناخت، اما حوادث پس از آن خصوصاً حمايت‌هاي بي‌دريغ و همه جانبه‌ي کويت از عراق در جنگ هشت ساله عليه ايران و حمايت اين کشور از ادعاهاي امارات متحده عربي در قبال جزاير سه‌گانه، سبب سردي هر چه بيشتر روابط ايران و کويت شد.

منابع طبیعی: نفت،  گاز طبیعی، . ماهی و میگو

آّب و هوا: تابستان بسیار گرم و زمستان نسبتاً سرد، اختلاف بسیار زیاد درجه حرارت شب و روز.

اطلاعات جمعیتی

جمعیت: ۳٬۳۹۹٬۶۳۷ (غیر کویتی)

ضریب افزایش جمعیت: ۳٫۳۶٪

جنس: ۱٫۵۲ مرد به ازای هر یک زن.

ملیت: ۴۵٪ کویتی،  ۳۵٪ دیگر عربها،  ۹٪ جنوب آسیایی،  ۴٪ ایرانی و ۷ درصد از دیگر ملیتها.

مذهب: ۸۵٪ مسلمان (۷۰٪ سنی و ۳۰٪ شیعی)، ۱۵٪ دیگر ادیان (مسیحی، هندو، پارسی و...)

زبان: ۱- عربی (زبان رسمی) ۲- انگلیسی(زبان بازرگانی)

تقسیمات کشوری

كشور کویت دارای شش استان به نامهای زیر ‌است: عاصمه (پایتخت) – احمدی- حولی- فروانیه- جهرائ- مبارک الکبیر

جزیره‌های کویت

جزیره‌های جزء استان جهراء: بوبیان - وربه

جزیره‌های جزء استان عاصمه (پایتخت): فیلکه- کبر- عوهه- ام‌المرادم - مسکان - قاروه - ام‌النمل

حکومت

قوه مجریه: - رئیس دولت: شیخ جابر الاحمد الجابر الصباح - ولیعهد: شیخ سعد العبدالله السالم الصباح

قوه مقننه: - پارلمان ملت (مجلس الامه)، ۵۰ کرسی که با انتخابات مردمی انتخاب می‌شود.

قوه قضاییه: - دیوان عالی استیناف رادمان

منابع

1.       سلطانی،  سلطان‌علی،  بیست و هشت گفتار در باب فرهنگ و مردم ایران، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۱خ.، ص۱۶۳-۱۶۴.

2.       ‎دکتر: شامی، یحیی،  (موسوعة المدن العربیة والاسلامیة)،  دار الفکر العربی،  بیروت، چاپ سا